To książka otrzymana przez nas od Wydawnictwa Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.
Publikacja (wersja papierowa i e-book) powstała w ramach realizacji grantu przyznanego przez Narodowe Centrum Nauki: „Małoletni wobec rodziców i państwa. Współczesne, polskie uwarunkowania prawne realizacji zasady dobra dziecka oraz partycypacji”.
Publikacja jest kolejną z serii Basic Research (po pracy pod redakcją dr hab. Małgorzaty Łączkowskiej-Porawskiej pt. „Dziecko-rodzice-państwo w kontekście świadczeń zdrowotnych, edukacyjnych i przemocy domowej”)
Obie książki w formie e-booków są w pełni darmowe dla wszystkich użytkowników.
Instytut Nauk Prawnych PAN prowadzi wysokiej jakości badania naukowe, mające służyć funkcjonowaniu demokratycznego państwa prawnego.
Wydawnictwo Instytutu Nauk Prawnych PAN publikuje recenzowane monografie i prace zbiorowe z dziedziny nauk prawnych i kryminologii. Nad poziomem wydawanych publikacji czuwa Rada Naukowa Wydawnictwa pod przewodnictwem dr hab. Celiny Nowak, prof. INP PAN.
Zachęcamy do zapoznania się z książką INP PAN:
>>>„Status osób małoletnich – piecza zastępcza, kontakty, przysposobienie”>>>
Monografia ta jest pracą zbiorową pod redakcją profesora Marka Andrzejewskiego. Składa się z trzech części:
- Sytuacja prawna wychowanka pieczy zastępczej (Marek Andrzejewski)
- Kontakty z dzieckiem rodziców żyjących w rozłączeniu (Joanna Zajączkowska-Burtowy)
- Stosunki prawne pomiędzy rodzicami a dziećmi w świetle uregulowań współczesnego prawa adopcyjnego (Janusz Gajda)
Dr hab. Małgorzata Baldwicka-Szczyrba, prof. UG w recenzji napisała m.in.:
Uregulowania prawne dotyczące zarówno pieczy zastępczej, kontaktów z dzieckiem oraz przysposobienia, mają na celu ochronę dobra dziecka, w tym zwłaszcza jego świata emocji i ładu potrzebnego dla harmonijnego przeżywania dzieciństwa. (…) Za niezwykle wartościową i interesującą dla nauki uznaję obraną przez autorów perspektywę badań w odniesieniu do relacji dzieci ‑ rodzice (inne osoby dorosłe) poprzez postawienie osoby małoletniej niejako „w centrum rozważań”. (…)
W każdej części pracy zawarta jest szczegółowa, wieloaspektowa analiza całego spektrum zagadnień wynikających ze stosowania prawa w zakresie pieczy zastępczej, kontaktów z dzieckiem i przysposobienia przy trafnej diagnozie występujących w praktyce problemów. (https://inp.pan.pl/)
W części pierwszej omawianej publikacji, części która nosi tytuł: Sytuacja prawna wychowanka pieczy zastępczej jej autor przedstawia normy prawne regulujące tę sytuację oraz omawia stosunki prawne i podmioty mające na tę sytuację wpływ.
Andrzejewski zajmuje się też materialno-prawną podstawą umieszczenia w pieczy zastępczej a także pozycją prawną dziecka w postępowaniu o odebranie go z rodziny oraz postępowaniem w sprawie przysposobienia.
Autor wiele uwagi poświęca niezwykle ważnej sprawie jaką są kontakty wychowanka pieczy zastępczej z jego biologicznymi rodzicami i innymi osobami bliskimi z jego pierwotnego środowiska.
Andrzejewski wprowadza tutaj pojęcie trójkąta w konstrukcji sprawowania pieczy zastępczej. Niejako podstawą tego trójkąta i jego ramionami są, wg autora, relacje:
- dziecko – rodzice
- dziecko – osoby sprawujące pieczę zastępczą
- rodzice – osoby sprawujące pieczę zastępczą.
Od wspierania rodziców w czasie gdy ich dziecko przebywa w pieczy zastępczej zależy sukces lub porażka w działaniach na rzecz przywracania dzieciom rodziców (reintegracja rodziny), co jest – jak podkreśla autor – podstawowym celem tej instytucji prawnej.
Jeden z rozdziałów Andrzejewski zdecydował się poświęcić niektórym zagadnieniom sprawowania pieczy zastępczej nad dziećmi rodziców zaburzonych psychicznie.
A oto z kolei tytuły rozdziałów dotyczących ochrony tożsamości wychowanka pieczy:
- Ochrona tożsamości wychowanka – wokół art. 20 Konwencji o Prawach Dziecka.
- Tożsamość wychowanka jako dobro chronione prawnie.
- Tożsamość wychowanka a trwałe pożycie w związku homoseksualnym osób sprawujących pieczę zastępczą.
- Tożsamość wychowanka a przekaz wychowawczy w instytucjonalnej pieczy zastępczej.
O tytule jednego z rozdziałów, mianowicie: Między powrotem do rodziny a przysposobieniem – o podstawie prawnej dla tzw. pieczy zastępczej długotrwałej tak pisze sam autor opracowania:
Tytuł (…) dotyczy rzeczywistości nieprzewidzianej przez przepis art. 1124 k.r.o., (…) Redakcja tego przepisu wskazuje, że istnieją dwa (i tylko dwa) cele ustanowienia pieczy zastępczej i nie ma nic między nimi, żadnego trzeciego rozwiązania. Należy z mocą podkreślić, że kodeksowe ujęcie jest uproszczone i szkodliwe, gdyż stanowi normatywny wyraz zamknięcia się prawa na rzeczywistość społeczną w jej częstych przejawach, prowadząc do podejmowania rozstrzygnięć krzywdzących zarówno wychowanków jak i ich rodziców. W tym przypadku chodzi o liczne przypadki w pełni uzasadnionego przebywania przez dziecko w pieczy zastępczej przez długi okres (nawet do dorosłości).